Thursday, 20 November 2014

Adığelerde Tağemate (Тагъэ-Матэ) Kavramı

Posted by Шlэрэнкъо

Add caption


Тагъ(э)-Мат(э):Tağ(e)-Mat(e)= Mal-Mülk, Para dağıtan.

"Tağe-Mate" kavramı uzun yıllar Adığe lisanını kullananlar arasında Tamate, Thamate şeklinde telaffuz edile geliyor. 
Bu lisanın gramer özelliği gereği isim, sıfat yada fiillerin sonundaki sesli harflerin (a,e,u,ı,o) kullanılmayabiliyor olması sonucu alt nesillere birçok diğer kelime gibi eksiltilmiş haliyle ulaşmıştır.  
Bu sıfat;
 Mal-mülk ve para  bakımından çok varlıklı olup, ihtiyaç sahiplerine ulufe/hibe şeklinde karşılıksız olarak maddi ve ayni yardımda bulunarak, toplumda saygın bir yer edinmiş kimselerin  elde ettiği sosyal statüdür.
Yoksa günümüzde bilindiği yada kullanıldığı gibi, her yaşlı insanı kapsamaz.
Yada,  Ne derece doğru olduğu bilinmeyen, Adığelerin eski çağlardaki geleneği olduğu iddia edilen,  yaşlı insanların bir uçurumun kenarına kurulu bir sepete oturtularak, sepetle birlikte uçurumdan aşağıya atıldığı ve tanrıya ulaştırıldığı rivayetinden kaynaklanan "Thamate" değildir.
Tha=Tanrı
Mate=Sepet, Mal-Mülk Para dağıttı.


Monday, 27 October 2014

Adığelerin M.Ö. 17.&13. Y.Y. arası Anadolu'daki Temsilcileri Хитит(ы)Hititler

Posted by Шlэрэнкъо
ХатI(э)тIу Шъхащ(э): kHat'(e)t'u Şhaşş(e)= Hürmet Edilecek 2 Sütun

Хат(э)тIи:kHat(e)t'i = Bahçemiz var
Хат(э).kHat'(e)= Bahçe
тIи:t'i= Var, Mevcut(Bize ait)

Хитит(ы):Hitit(ı)= Bizim Toprağımız içinde
Хи:kHi= İçine, İçinde, İçinden
ти:ti= Bizim
т(ы):tı= Biz, Toprak, Baba

ХатI(э)тIу шит:kHat(e)t'u Şit=  Dikili 2 Sütun
ХатI(э):kHat'(e)= Direk, Sütun
тIу:t'u=2(İki)
шит:Şit= Dikili halde

ХатI(э)тIу Шъхащ(э): kHat'(e)t'u Şhaşş(e)= Hürmet Edilecek 2 Sütun
ХатI(э):kHat'(e)= Direk, Sütun.
тIу:T'u= 2(İki)
Шъхащ(э):Şhaşş(e)= Baş eğilecek, Hürmet edilecek

Adığe Xabzede duruş pozisyonu olarak bayanlar erkeklerin sağında olmasına karşın, eş olması 

halinde kocasının solunda yer alır. Bu sutunlarda da görülebileceği gibi, sağdaki erkek aslanlı 

sütun Keral'ı(Kral)ı, soldaki dişi aslanlı sütun Tawnane(Ana Kraliçe)yi temsil eder. Bu temsile 

binaen şehre girecek olanlar bu iki sutunu selamlamak suretiyle  Kral ve Ana Kraliçeye hürmet 

 etmek zorundaydılar.

Tuesday, 21 October 2014

ТIo Тагъэн Кам(э)Мыгъон)

Posted by Шlэрэнкъо



ТIo Тагъэн Кам(э) Мыгъон(T'o Tağen Kam(e) Mığon)= Uğursuz Kama ile 2 defa deşilmiş 
 
ТIo (T'o)= İki  kere

Тагъэн(Tağen)= Eşilmiş, deşilmiş. 

Кам(э):Kam(e)=Kama,Hançer. 

Мыгъон(Mığon)= Uğursuz, Meymenetsiz

Wednesday, 15 October 2014

''Bürokraside tam bir devrim'' | Timetürk Haber

''Bürokraside tam bir devrim'' | Timetürk Haber

Posted by Шlэрэнкъо



"Mesela soyadı değiştirme... Birçok vatandaşımız için mahkemelere gidilmesi gereken uzun bir sürecin parçasıyken yeni uygulamayla dilekçeyle soyadı değişimi mümkün olabilecek. Birçok soyadları vaktinde verilmiş ama vatandaşlarımız açısından ve sosyal kültürel etki bakımından değiştirme zarureti olan soyadları var. Çok uzun mahkeme süreçleri olmayacak, dilekçeyle soyadı değiştirilecek. Doğum, ölüm, adres değişiklikleri elektronik ortamda yapılabilecek. Doğum için dahi ne kadar bürokratik uygulamaların olduğu hepimizin malumu. Yeni kimlikler ki son derece kullanışlı, elektronik, biyometrik özellikleri de taşıyan kimlikler Aralık ayından itibaren verilmeye başlanacak."


Sunday, 12 October 2014

Шlэрeнкъо: "Dönüşçü" Kafkasyalıların Yol Haritası

Шlэрeнкъо: "Dönüşçü" Kafkasyalıların Yol Haritası: Posted by Шlэрэнкъо إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَل...

Posted by Шlэрэнкъо

Шlэрeнкъо: Hak arama mücadelesi nasıl olmalı?

Шlэрeнкъо: Hak arama mücadelesi nasıl olmalı?: Posted by Шlэрэнкъо 1980 li yıllarda ilk eylemlerini gerçekleştiren ve daha sonra giderek tırmanan bir şiddet ortamı yüzünden binlerce can...

Posted by Шlэрэнкъо

Wednesday, 8 October 2014

Çerkes mi? Çerkez mi? Yada Aslı ne ?

Posted by Шlэрэнкъо

Çerkes de, Çerkez de tS'ırğ Khas sözcüğünün bozulmuş halleridir. 


Kafkasya'nın otokhton halkı başta Adğe&Adzığeler,  Xabzesi  sayesinde çok 


yoğun iletişim ritüelleri oluşturmuştur. Bu da, bu halkın capcanlı cıvıl cıvıl bir 


görüntü vermesine neden olmuş ve kendini bu şekilde tanımlamıştır.




CircassЦIыргъ Хас(э) = tS'ırğ Khas(e): Cıvıl cıvıl Halk 



ЦIыргъ = tS'ırğ: Cıvıl cıvıl. 

Хас (э) = Khas (e): Halk, Toplum, Ahali.



Çer-kez/s(ler)

Rusça;

черкэз= Siyah Kep
чер(çier)=Siyah
кэз(kez)=Kep,Başlık,Şapka


Anlaşılıyor ki; 

Rusların, ana nüvesini Adığelerin oluşturduğu otokhton Kafkasyalılara verdiği bu isim, 

geleneksel kıyafetlerinin bir parçası olan  ve diğer toplumlardan çok belirgin bir şekilde 

ayırt edici tasarıma sahip "Kalpak"(genellikle siyah renkte üretilir)  sebebiyledir. 

Farsça;

Çer= Asker.

Kes(ler)= Kişi(ler),Kimse(ler),İnsan(lar).

"Çerkes" Farsça "çer" ve "kes" 



kelimelerinden oluşan bileşik kelimedir. (Örnek; Her-kes.)İslam 

dininin daha ortaya çıkmadığı, Türklerin Orta Asya'dan batıya 

göçmediği ve hatta Milattan önceki dönemlerden beri, Kılık ve 

kıyafetleri adeta askeri bir üniforma gibi tek tip olmasından ve 

yüksek savaş kabiliyetlerinden dolayı Kafkasyalı (Adğe, Ubıh, Abhaz 

ve Asetin )hatta Çerkes Memlük Devletine mensup insanlar, yakın 

coğrafyada yaşadıkları ve türlü vesilelerle irtibat halinde oldukları 

Acem ve Araplar tarafından bu şekilde tanımlanmışlardır.

Osmanlı döneminde ise, "Kafkas" tanımı, Ortadoğu ve 

Balkanlarda yoğun olarak Arapça/Farsça kullanılması 

nedeniyle tamamen "Çerkes" olarak değiştirilmiştir. "Çerkes" 

bazı şivelerde (s) yerine (z)ile kulanılmakta ve "Çerkez" 

şeklinde telaffuz edilmektedir. 

Bu olay tartışmaya değer bir konu değildir.  Enerjimizi daha 

öncelikli konulara sarf etmemiz gerekir.

Thursday, 2 October 2014

English is supposed, Circassian words

Posted by Шlэрэнкъо

-C-
Caucasus: Кхуаф(э)Xас(э)= Ship People
Кхуаф(э):Boat,Tue, Ship, Ark
Xас(э):People, Nation, Public,Folk, The Community

 CircassЦIыргъ Хас(э) = Chirpy  Society

ЦIыргъ = Cir: ChirpyХас (э) = Khas (e): Society, Human (s) Community, the Society, People 
-D- 
Dad:Дадэ-Татэ

-E-
Elıt(e): A Лъыт(э) 
  reputation

dignity

prestige

esteem

regard

consideration

importance

standing

effectiveness

respectability


-F-
Festival
Fısh(plug) Фышын externally to the right
Фы = FI: Taken from the outside (supplied)
шын = Shin: Right to
-G-
Go= КIо
-M-
Machine: Маш(э) Ин(ы)= The big fire
Маш(э): Fire,Heat, Blaze, Tempreture
Ин(ы): The big
Matter : Матэр=Material, Substance, Article, İtem, Stuff
-O-
Ofice:Оф(ы)с(э)= Businees Meeting
Оф(ы): Businees, Job, Work(ing), Activity,Profession, Trade
с(э): Plural

-P-
Prız= пыр Идзы: Check-out (out) Tip
пыр = Pr: End (known)
Идзы = Yidz (s): Output (out)

-R- 
Radıo=РедэIу: Listening

-T-
Turko=Тыгъурыко: Wolf Son.
Тыгъу=Hırsız, Kurt
р=descriptive suffix
ы=sound naturally occurring between consonants
ко= .....son. Turkey is due to the legend Ergenekon and Remus&Romulus  myth.
Two = ТIу

-Z-
Zero-Зыри

Wednesday, 16 April 2014

Adığeler de Yerleşim Birimleri

Posted by Шlэрэнкъо


Къуагъ Жэ(гъуэгъу)=Kuağ Je(ğueğu): Mahalle, Siperlik (Adığe yerleşimlerinin çevresi saldırılara karşı yüksek duvarlarla çevriliyordu) 
Къуагъ(Kuağ) : Kuytu
Жэгъуэгъу(Jeğueğu) : Düşman, Hasım, İşgalci, Saldırgan

Кой(Koy): .....oğullarının diyarı.(sadece 1 tek sülalenin yaşadığı yer) 
Ко(Ko) : ......oğlu
й(y) : ........ın/in  yaşadığı yer, vatanı, diyarı

Хабльэ(kHable) : Boydaş insan(lar)  
Ха=kha:İnsan(beden olarak)
блэ=ble:kol,grup,boy,soy,aşiret,yöneliş,yakınlaşma

Хасэбэ(kHasebe) : Çok Toplumlu(kasaba)
Ха(kHa) : İnsan.(beden olarak)
Хасэ(kHase) : Toplum, Halk, Ahali, Cemiyet
бэ(Be) : Çok

Халъэ(kHale) : İnsan yapımı (şehir)
Ха(kHa) : İnsan.(beden olarak)
лъэ(Le) : Oluşturmak

Халъэшхъо(kHaleşho): Büyük insan yapımı (büyük şehir)
Ха(kHa) : İnsan.(beden olarak)
лъэ(Le) : Oluşturmak
шхъо(Şho) : Büyük

Tuesday, 1 April 2014

Hadriyanus=Хад(э)ри Ян(э) IУс

Posted by Шlэрэнкъо



Хад(э)ри Ян(э) IУс(Haderiy Yane 'Us): Cesedin önünde annnesi oturuyor
Хад(э):Had(e)= Ölü.Ceset
ри(riy): .....ın-in(iyelik eki)
Ян(э):Yan(e)= Anne
 IУс:'Us= Önünde oturuyor

Friday, 21 February 2014

Disturbing Video Of Pussy Riot Viciously Beaten

Posted by Шlэрэнкъо

https://www.tytnetwork.com/2014/02/20/disturbing-video-pussy-riot-viciously-beaten/

Thursday, 20 February 2014

Шlэрeнкъо: 100 Yıllık bir savaşta Хьазыгъыр(Hazığır)ın önemi

Шlэрeнкъо: 100 Yıllık bir savaşta Хьазыгъыр(Hazığır)ın önemi: Posted by Шlэрэнкъо Хьа(Ha): Gıda, Besin, Yiyecek зыгъыр(Zığır): Süzülmüş  Хьазыгъыр(Hazığır)= Süzülmüş(Konsantre) yiyecek. Kafkasy...

Posted by Шlэрэнкъо

Monday, 17 February 2014

Berlin'de Soçi Olimpiyatlarına Açlık Grevi ile Protesto Eylemi

Posted by Шlэрэнкъо

Hatko Shamis
 http://www.cerkesyayurtseverleri.com/index.php?url=bu-olimpiyatlar-icimize-sinmiyor

Bu açlık grevi, bir protesto ve uyarı eylemidir.
Amacım, eğer ciddiye alınacaksa, kamuoyunun dikkatini Çerkes halkına çekmek. Onlara, Çerkes halkının olduğunu ve bu halkın mutlu olmadığını hatırlatmak. Birileri açlık grevimi duyar da kendisine “Çerkesler de kimmiş?” diye sorarsa, amacıma ulaşmış olacağım.
Çünkü kendisine bu soruyu soran ve biraz araştıran herkes, Çerkes halkının üzerinde yaşadığı toprakları, yani Çerkesya'yı vatanlaştırmak ve uluslaşmak için Soçi'de bir “Ulusal Meclis” örgütlediğini, bu meclis aracılığı ile dünyaya bağımsızlığını ilan ettiğini; bu anlamda Soçi'nin Çerkes halkının kalbi, beyni ve Çerkesya'nın “Kapitol”ü; yani yönetim merkezi veya başkenti; ama aynı zamanda, Rus İmparatorluğu Rus-Çerkes savaşının bittiğini Soçi'de düzenlediği bir askeri geçit töreni ile dünyaya ilan ettiği için ,Çerkes Soykırımı'nın sembolü olduğunu görecektir.
Ve yine Çerkesya'nın artık haritalarda olmadığını, yokedildiğini; Çerkes halkının çoğunluğunun sürgünde yaşadığını ve varlığının tehdit altında olduğunu...
Bunları bilenlerin rahat uyuyamayacaklarına, Soçi'de yarışmış ve/veya madalya kazanmış olmalarına sevinemeyeceklerine inanıyorum.HATKO SCHAMIS

Nalçik’te Suriyeli öğrenciler sınır dışı ediliyor

Nalçik’te Suriyeli öğrenciler sınır dışı ediliyor

Posted by Шlэрэнкъо

Wednesday, 29 January 2014

Adigece: KONUM BELİRTEÇLERİ

Adigece: KONUM BELİRTEÇLERİ: D URUM VE KONUM BELİRTEÇLERİ Masanın üstünde bardak duruyorsa Türkçede bunu “masanın üstünde bardak duruyor” şeklinde ifade eder misi...

Posted by Шlэрэнкъо

Wednesday, 15 January 2014

Шlэрeнкъо: Olimpiyat ruhsuzluğu+ Devlet ahlaksızlığı

Шlэрeнкъо: Olimpiyat ruhsuzluğu+ Devlet ahlaksızlığı: Posted by Шlэрэнкъо Olimpiyat.....  Sözde barış ve kardeşlik!!! ile yarışma ruhu olduğu palavrasıdır. Palavradır, çünkü öyle olmasa, Soyk...

Posted by Шlэрэнкъо

Къаригъэсы (Karesi) Adı Nereden Geliyor?

Posted by Шlэрэнкъо Къаригъэсы (Kariğesı)=Bize (doğru) suda yüzdürdü /İçerde oturttu. Къа (Ka): Bize (Doğru) ри (ri): 3.tekil şahıs fii...